Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti 41 yaşında!

Mine Köseler/BURSA-BHA

Tarihsel SüreçKuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti‘nin (KKTC) ilk Cumhurbaşkanı Rauf Denktaş, 41 yıl önce “Kıbrıs Türk Cumhuriyeti’nin bağımsız bir devlet olarak kurulduğunu dünya ve tarih önünde ilan ediyoruz.” diyerek KKTC’nin kuruluşunu dünyaya ilan etti.

1960: Kıbrıs Cumhuriyeti, Türkler ve Rumlar arasında ortaklık temeline dayalı uluslararası antlaşmalarla kuruldu.1963: Kıbrıslı Türkler, Rum saldırıları nedeniyle ülke yönetiminden uzaklaştırıldı.1967: Yunanistan’daki askeri darbe yönetimi, Kıbrıs’taki bazı köylere saldırılar düzenledi.1974: Türkiye, Kıbrıs Barış Harekatı’nı başlatarak Kıbrıslı Türklerin güvenliğini sağladı ve Kıbrıs’ın Yunanistan’a ilhakını önledi.1975: Kıbrıs Türk Federe Devleti kuruldu.1983: Kıbrıs Türk Federe Meclisi, KKTC’nin kuruluşunu ilan etti ve bağımsızlık bildirisi kabul edildi. Uluslararası Kabul KKTC, 1983’te bağımsızlığını ilan etti ancak sadece Türkiye tarafından tanındı. 2022’de, KKTC, Türk Devletleri Teşkilatı’na gözlemci üye olarak kabul edildi.

Rauf Denktaş’ın Mesajı KKTC’nin kurucu Cumhurbaşkanı Rauf Denktaş, “Ne mutlu KKTC’nin Türk çocuklarına.” diyerek mücadelelerinin devam ettiğini belirtti.

KKTC’nin Siyasi Yapısı 1983 yılında bağımsızlığını ilan eden KKTC’nin kurucu Cumhurbaşkanı Rauf Denktaş oldu. KKTC Anayasası temsili demokrasiyi öngörüyor. Ülkede çok partili demokrasi uygulanıyor ve Cumhurbaşkanı, 5 yılda bir düzenlenen seçimle göreve geliyor. Ekim 2020’de yapılan son cumhurbaşkanlığı seçimini Ersin Tatar kazandı.

Yasama ve Yürütme Yasama yetkisi 50 üyeli Cumhuriyet Meclisine ait. Yürütme yetkisi ise Cumhurbaşkanı tarafından atanan başbakanın yönetiminde oluşturulan Bakanlar Kurulu’nda bulunuyor. Milletvekilliği genel seçimleri de 5 yılda bir yapılıyor.

Uluslararası Tanınma ve Yaptırımlar KKTC, bağımsızlığını ilan ettikten sonra sadece Türkiye tarafından tanındı ve uluslararası yaptırımlara maruz kaldı. Rumlar ile Türkler arasındaki ihtilafın çözümü için çeşitli girişimler yapıldı, ancak müzakereler sonuç vermedi.

BM Müzakere Süreci Ada’daki iki taraf arasındaki ilk görüşmeler 1968’de başladı. 1974 sonrasında, Kıbrıs Türk tarafı ve Türkiye, iki toplumlu, iki kesimli federasyon modelini benimsedi. Ancak Rum tarafı, egemenliğini Kuzey’e de yaymaya çalıştı.

Nüfus Mübadelesi 2 Ağustos 1975’te Viyana’da BM gözetiminde Rauf Denktaş ile Glafkos Klerides arasında bir nüfus mübadele anlaşması yapıldı. Kuzey’den Güney’e yaklaşık 120 bin Rum, Güney’den Kuzey’e de 65 bin Türk geçti.

Zirve Anlaşmaları 12 Şubat 1977’de Denktaş-Makarios görüşmesi sonucunda ilk Zirve Anlaşması kabul edildi. Mayıs 1979’da yapılan Denktaş-Kiprianu görüşmesinde İkinci Zirve Anlaşması ortaya çıktı.

KKTC’nin İlanı 15 Kasım 1983’te Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti, Kıbrıs Türk halkının kendi kaderini tayin etme hakkına dayanılarak ilan edildi. Federasyon tezi muhafaza edildi ve Rum tarafına barış ve çözüm çağrısında bulunuldu.

Annan Planı Referandumu 11 Kasım 2002’de “Kıbrıs Sorununa Kapsamlı Çözüm Temeli” adı altında taraflara sunulan belge, Annan Planı olarak anılmaya başlandı. 24 Nisan 2004’te iki tarafta referanduma sunuldu. Rum halkının yüzde 75,83’ü planı reddederken, Kıbrıs Türk tarafı yüzde 64,91 çoğunlukla plana “evet” dedi.

KKTC’nin İslam İşbirliği Teşkilatı’na Üyeliği 2004 yılı içinde KKTC’nin statüsü, “Kıbrıs Müslüman Türk Cemaati”nden “Kıbrıs Türk Devleti”ne çıkarıldı. Müslüman ülkelere de KKTC üzerindeki izolasyonu kaldırma çağrısı yapıldı.

2017 Müzakereleri KKTC Cumhurbaşkanı Mustafa Akıncı’nın Mayıs 2015’te göreve gelmesinin ardından müzakereler yeniden başladı. İsviçre’nin Crans Montana kentinde 28 Haziran 2017’de başlayan Kıbrıs Konferansı, güvenlik ve garantiler başlığında uzlaşma sağlanamadığı için başarısız oldu.

Türkiye’nin Desteği Türkiye, kurulduğu günden bu yana ambargo ve izolasyonlar altında olan KKTC’yi tanıyan ve her koşulda destekleyen tek devlet oldu. Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, uluslararası her toplantıda KKTC’yi tanıma çağrısında bulunuyor.

KKTC’nin Türk Devletleri Teşkilatı’na Üyeliği Türk Devletleri Teşkilatı Devlet Başkanları 9’uncu Zirvesi’nde, KKTC gözlemci üye olarak kabul edildi.